Açık Kaynak Kod Nedir? Özgür Yazılım
Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Yazılır?
Özgür ve açık kaynak kodlu (AKK) yazılım; yazılım özgürlüğünü amaçlayan ve bilgisayar kullanıcılarının kullandıkları yazılım üzerinde kullanım, dağıtım, değiştirme özgürlükleri olduğunu vurgulayan özgür yazılım hareketi ile beraber ortaya çıkmıştır. Ağırlıklı olarak Avrupa Birliği tarafından kullanılan bir ifadedir.
Yazılımların donanımla dağıtıldığı dönemlerde, donanım aldığınızda yazılımı da beraber gelirdi ve o yazılım sadece o donanımla beraber çalışabilirdi; o yazılımı dilediğiniz gibi değiştirme, biçimlendirme şansınız vardı. Yavaş yavaş kişisel bilgisayarların yaygınlaşması, farklı karmaşık yazılımların ortaya çıkması, beraberinde yazılım üreticilerinin yazılımlarını korumaya yönelik olarak telif haklarına başvurmasına ve önceden donanımı kullanan uzman kişilerin değiştirebilmesi için açık kaynak olan kodların kapatılmasına, yazılımla beraber dağıtılmamasına neden olmaya başladı. Artık aldığınız bir yazılımı arkadaşlarınızla paylaşmanız, kaynak kodlara erişiminiz olmadığı için dilediğiniz şekilde değiştirme olanağınız elinizden alınmış oldu.
Özgür Yazılımın Gelișimi
Bilgisayar endüstrisindeki ve kullanıcılardaki kültür değişiminden rahatsız olan Richard Stallman, 1983 yılında GNU (“GNU’s Not Unix- GNU Unix değildir”) projesini başlattı. GNU işletim sistemi işleyişi ve geliştirme çalışmaları Ocak 1984 yılında başlarken, Ekim 1985 yılında Özgür Yazılım Vakfı kuruldu. Richard Stallman bu vakfın kuruluşuyla birlikte, özgür yazılım tanımını ve “Copyleft” kavramını, herkes için yazılım özgürlüğü görüşünü ortaya attı.
Copyleft Nedir?
Kısaca Copyleft ifadesini açıklarsak; İngilizcedeki Copyright teriminin zıt anlamlısıdır. Telif haklarının belirli bölümlerinden yazarı tarafından belirtilen şartlar altında feragat edilmiş olan bir esere işaret eder. Hukuki anlamda, Copyleft aslında Copyright kavramıyla tanınan hakların taraflar arası düzenlenen bir sözleşme yerine, bir tarafı anonim olan bir sözleşme ile paylaşılması anlamına gelir
Özgür yazılım, özgürlükleri korumaya yönelik bir akımın adıdır. Özgür yazılım denildiği zaman, İngilizcedeki “Free Software” ifadesinin ilk kelimesinin (“free”) çift anlamlı olması dolayısıyla oluşan yanlış anlamayı önlemek için özellikle vurgulanması gereken, “Free software” denildiği zaman “free beer” (bedava bira) değil “free speech” (ifade özgürlüğü) kavramının akla gelmesi gerektiğidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder